مقالات

کاغذ تحریر در ایران به مرحله خود اکتفایی رسید در حالی که در سال 1402 با تولید بیش از 60 هزار تن کاغذ تحریر چرخ تولید داخلی به چرخش در آمد و در این میان بیش از 300 میلیون دلار واردات کاغذ تحریر اتفاق افتاده است. بیشترین مصرف این تولید کاغذ در بخش آموزش و پرورش و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد استفاده قرار گرفته است.

حباب کاغذ در سال 1402 ثبات چشمگیری داشت و این بازار کمتر دچار رکود گردید. بیشترین تولید میزان کاغذ در ایران مربوط به کارخانه چوب و کاغذ مازندران می باشد که برای کاغذ کتاب و نشریه ها کاربرد داشته است.

چالش ماجرا اینجاست که با توجه به استفاده کاغذ خارجی در صنعت چاپ کتب درسی که توسط دولت لحاظ گردیده است و ناشران داخلی موظف به استفاده از کاغذ داخلی می باشند چه نیازی به واردات 300 میلیون دلار کاغذ می باشد؟ در حالی که کارشناسان معتقدند که این میزان واردات بالاتر از نیازی است که ما در داخل کشور داریم.

کارشناسان بر این باورند که دلیل واردات بیش از نیاز در حوزه کاغذ حمایت‌های غیرکارشناسی است،‌ ارز ارزان‌قیمت در اختیار واردکنندگان قرار گرفته است تا کاغذ بیاورند اما به‌جای کاغذ تحریر و لمینت، کاغذ ساندویچ و ری‌پک وارد می‌شده و در نقاط دیگر مصرف می‌شده است.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان صنعت چاپ، بابک عابدین، در این زمینه معتقد است: نباید واردات کاغذ را محدود کرد چراکه ممکن است صدماتی به اکوسیستم طبیعی کشور و بخش اقتصاد وارد شود که جبران آن بیش از واردات کاغذ هزینه‌بردار است. شاید مجبور شویم هزینه زیادی برای رفع اثرات مضر تولید کاغذ در کشور صرف کنیم که تأمین آن از خارج از کشور این هزینه را ندارد پس این گزینه همیشه باید روی میز باشد و بخشی از نیازمان را از این طریق پاسخ دهیم.

امروزه در کشور در شرایطی هستیم که تولید داخلی کاغذ با وجود موانع و مشکلات پیشِ‌روی این صنعت از حمایت‌های دولتی بهره‌مند شده است و در ابتدای راه رسیدن به خودکفایی در این عرصه هستیم،‌ مسیری که باید به‌دور از هیاهوی تبلیغاتی و بر اساس استانداردها و نظرات کارشناسی پیموده شود تا پس از چندی بتواند بدون حمایت‌های دولتی نیز به راه خود ادامه دهد‌، در این میان ناگزیر از واردات کاغذ هستیم، تا بتوان نیاز کشور را تأمین کرد،‌ اما این واردات نباید بی‌رویه باشد،‌ شاید اگر مسئولان و مراجع ذی‌ربط نیاز واقعی کشور به کاغذ چاپ و تحریر را برآورد کنند و بر اساس آن نیاز تصمیمات برای واردات گرفته شود،‌ کمتر شاهد برون‌رفت سرمایه‌های ارزی و واردات بی‌رویه کاغذ باشیم.

هرچند آمارها نشان می دهد که در سال 1402 بالغ بر 293 میلیون دلار واردات خمیر کاغذ به کشور اتفاق افتاده است که این محصول در تولید کاغذ بسیار تاثیرگذار می باشد ولی دست تولیدکنندگان از ارز دولتی برای واردات این ماده اولیه مهم در صنعت تولید کاغذ کوتاه مانده است.